Aanbod, Trauma

Trauma

Wat is trauma?

Bij een trauma is er sprake van een gebeurtenis of reeks gebeurtenissen die als emotioneel schadelijk of levensbedreigend wordt/worden ervaren en een blijvende negatieve impact heeft/hebben op je functioneren en welzijn (op fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal niveau).

Bij trauma gaat het niet over de gebeurtenis (feiten) die heeft plaatsgevonden, maar over wat er ‘overblijft’ na de gebeurtenis. Meer bepaald over de manier waarop een gebeurtenis door je zenuwstelsel wordt ontvangen, ervaren en verwerkt.

Onverwerkte pijnlijke levensgebeurtenissen kunnen, zelfs na decennia geen symptomen te ervaren, als het ware plots opduiken en een langdurige negatieve impact hebben op je functioneren.

Trauma is onzichtbaar en kan niet objectief gemeten worden. Traumasymptomen worden bijgevolg vaak gebanaliseerd, diep weggestopt, niet (h)erkend. En niet onbelangrijk: een traumatische ervaring is voor iedereen anders en uniek.

Soorten trauma

Acuut trauma (PTSS)

Acuut trauma kan ontstaan ten gevolge van een eenmalige, aantoonbare gebeurtenis (meestal in de volwassen leeftijd). Dit is het soort trauma dat meestal als zodanig erkend wordt: (seksueel) geweld, een overval, inbraak , ongeval, … dat je is overkomen.

Complex trauma (CPTSS)

Van complex (chronisch) trauma is sprake als er geen veilige hechting heeft kunnen plaatsvinden en je ontwikkeling in het gedrang kwam.

De ervaring van verwaarlozing, mishandeling en/of misbruik (fysiek, emotioneel, psychisch, seksueel) tijdens kwetsbare levensjaren laat diepe sporen na en leidt vaak tot gevoelens van verdriet, pijn, eenzaamheid, schaamte, geen recht hebben tot bestaan, … De gebeurtenissen kunnen zowel binnen het gezin als daarbuiten plaatsvinden.

Kenmerkend aan complex trauma is dat je jezelf bepaald gedrag aanleerde om te overleven (overlevingsreacties), die tijdens je volwassen leven kunnen leiden tot destructief gedrag (o.a. verslavingen en eetproblemen), moeilijke relaties, verlieservaringen, burn-out, depressie, …

Intergenerationeel trauma

Bij intergenerationeel trauma worden onverwerkte traumatische ervaringen doorgegeven van generatie op generatie.

Je kan de traumatische ervaringen van je overgrootouders, grootouders en ouders erven. Deze kunnen stilzwijgend, onbewust en onbedoeld doorgegeven worden, totdat iemand dit patroon (h)erkent, een halt toe roept en bereidt is om deze vicieuze cirkel te doorbreken.

Ben je ouder of heb je een kinderwens en (h)erken je je hierin? Dan heeft je (toekomstig) kind er alle baat bij dat je je eigen kwetsuren heelt.

Wil je meer weten over hoe je je kind zoveel mogelijk ontwikkelingskansen kan bieden, zodat hij/zij kan opgroeien tot een zelfsturende en veerkrachtige volwassene? Lees dan de pagina Ouderschap.

Symptomen trauma

Onverwerkte levenservaringen kunnen zich uiten in volgende symptomen:

stress
overmatig piekeren en/of negatief denken
weinig zelfvertrouwen, onzekerheid
overprikkeling, prikkelbaar
onrust
verminderde concentratie
slaapproblemen
angst- en paniekaanvallen
vermijdingsgedrag
sociale isolatie
overspoelende herinneringen, flashbacks en/of nachtmerries
depressief of algemeen ongelukkig gevoel
onvermogen om aangename gevoelens te ervaren
verlies van levenslust, energie en/of toekomstperspectief
overmatig emotioneel reageren
woede-uitbarstingen
moeite met grenzen aangeven
relationele problemen
lichamelijke klachten zonder medische oorzaak (fybromyalgie, CVS, …)
permanent wantrouwende/vijandige houding ten opzichte van anderen/de wereld
onvoldoende zelfzorg
je onveilig voelen in jezelf, in contact met anderen en de wereld
dissociatieve reacties
roekeloos of zelfdestructief gedrag (automutilatie, verslavingen, eetstoornissen)
gevoelens van leegte, eenzaamheid, hopeloosheid, schuld en/of schaamte
permanent gevoel ‘anders te zijn’

Traumabehandeling

De behandeling van complex trauma verloopt in verschillende fasen: stabilisatie, verwerking en integratie.

In de stabilisatiefase ligt de focus op het ervaren van veiligheid in de relatie tussen therapeut en cliënt, psycho-educatie, zelfzorg en emotieregulatietechnieken.

In de verwerkingsfase volgt confrontatie aan de hand van allerlei interventies (brainspotting, imaginaire rescripting, innerlijk kindwerk).

De integratiefase brengt nieuwe inzichten, hoop, transformatie en het gevoel voluit te kunnen leven.

Trauma is not what happens to us, but what we hold inside in the absence of an empathetic witness.

Peter A. Levine